Een ogenblik geduld a.u.b.

Daling in het ervaren van een goede gezondheid

door Johan van Veelen

Het percentage inwoners dat hun gezondheid als goed of zeer goed ervaart is gedaald ten opzichte van voorgaande jaren. De grootste daling zien we bij de groep inwoners die moeite heeft met rondkomen. Dit blijkt uit de Corona Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen, een grootschalig vragenlijst onderzoek uitgevoerd in het najaar van 2022 onder bijna 365.000 Nederlanders van 18 jaar en ouder, waarvan bijna 10.000 uit de regio Zuid-Holland Zuid.

De Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen wordt elke vier jaar gehouden. Vanwege de coronacrisis is een extra monitor ingelast om het effect van de coronacrisis op de gezondheid te onderzoeken. De cijfers uit dit onderzoek worden vergeleken met voorgaande monitors.  

Daling in het ervaren van een goede gezondheid

Eind 2020 ervaarden relatief meer mensen hun gezondheid als goed of zeer goed, namelijk bijna acht op de tien. In 2022 ervaarden in de regio Zuid-Holland Zuid zeven op de tien volwassenen hun eigen gezondheid als goed of zeer goed. Deze daling komt overeen met de landelijke daling in ervaren gezondheid.

Minder goede ervaren gezondheid vooral gerelateerd aan rondkomen

De verschillen in gezondheid zijn ook zichtbaar tussen groepen inwoners. In het algemeen gaat het minder goed met de gezondheid van inwoners die moeite hebben om rond te komen of die maximaal basisonderwijs, VMBO of LBO hebben gevolgd. Van de groep die moeite heeft met rondkomen bestempelt minder dan vijf op de tien de eigen gezondheid als goed of zeer goed. Het gemiddelde in de regio is zeven op de tien inwoners.

Meer mensen hebben moeite met rondkomen

Mensen die moeite ervaren om rond te komen, ervaren dus meer problemen met hun gezondheid. Dit is een groep die aandacht verdient. Zeker omdat deze groep voor het eerst sinds jaren weer is gegroeid. Waar in 2020 nog ongeveer één op de tien inwoners van 18 jaar en ouder moeite had rond te komen, geldt dat in 2022 voor bijna één op de zes. Daarmee is dit percentage weer op het niveau van 2016. Relatief minder inwoners in de regio ZHZ moeite met rondkomen dan gemiddeld in Nederland. Moeite met rondkomen komt vaker voor onder inwoners die maximaal basisonderwijs, VMBO, LBO, HAVO, VWO of MBO hebben gevolgd en jongere leeftijdsgroepen.

Mentale gezondheid minder goed

Niet alleen de ervaren gezondheid is gedaald, ook met de mentale gezondheid gaat het minder goed. Dit zien we ook terug in de landelijke cijfers. Meer mensen voelden zich in 2022 eenzaam dan in 2020. Ook steeg het risico op het ontwikkelen van een angststoornis of depressie. Dat het slechter gaat met de mentale gezondheid geldt voor alle leeftijden, maar vooral voor jongvolwassenen (18-24 jaar).

Long-covid klachten

Zeven procent van de inwoners uit de regio Zuid-Holland Zuid is langer dan drie maanden geleden besmet geweest met het coronavirus en geeft aan daar nu nog klachten van te ervaren. Er zijn ook lichtpuntjes. Bijna de helft van de mensen gaf vier maanden na het aflopen van de coronamaatregelen aan ook nog positieve gevolgen van de coronaperiode te ervaren. Hierbij werd met name het thuiswerken of thuis onderwijs volgen genoemd, meer rust en een betere balans tussen werk of studie en privé. Ook ervaart één op de twee mensen in de regio voldoende veerkracht, wat aangeeft dat zij over het algemeen goed in staat zijn om te herstellen van tegenslag.

Over het onderzoek

Van september tot en met december 2022 hebben alle GGD’en en gemeente Utrecht, in samenwerking met het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), een onderzoek uitgevoerd onder Nederlanders van 18 jaar en ouder: de Corona Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen. Bijna 365.000 mensen verspreid over heel Nederland hebben een vragenlijst ingevuld over hun gezondheid, leefstijl en welzijn. In de regio Zuid-Holland Zuid hebben bijna 10.000 inwoners de vragenlijst ingevuld. Meer informatie over de Corona Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen vindt u op www.monitorgezondheid.nl.

De GGD’en voerden deze monitor uit in het kader van het Gezondheidsonderzoek COVID-19 (officieel de Integrale Gezondheidsmonitor COVID-19). Hierbij wordt samengewerkt met GGD GHOR Nederland, het RIVM, het Nivel en ARQ Nationaal Psychotrauma Centrum; samen het Netwerk GOR. ZonMw is namens het ministerie van VWS opdrachtgever van de monitor. Het onderzoek is bedoeld om de fysieke en mentale gezondheidseffecten bij volwassenen en ouderen, als gevolg van de coronacrisis, inzichtelijk te maken. Resultaten van de monitor vormen een basis voor het adviseren en ondersteunen van lokale en regionale beleidsmakers en het ministerie van VWS bij beleidsvorming.